جای خالی سرمایه خُرد در بازار سهام

بورس تهران در ادامه افت‌و‌خیزهای کم دامنه خود، هفته گذشته نیز نتوانست بازدهی مورد انتظاری را در کارنامه فعالیتش ثبت کند. بازار سهام هفته قبل با افت ۳/ ۰ درصدی روبه‌رو شد و شاخص کل از ارتفاع ۶۳ هزار واحدی بار دیگر به کانال ۶۲ هزار واحدی بازگشت.

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،از طرفی در هفته منتهی به 27 آبان ماه و در فاصله روزهای شنبه تا سه‌شنبه، بالغ بر 101 میلیون سهم به ارزش 17 میلیارد تومان از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی تغییر مالکیت یافته است. این آمار نشان می‌دهد حقیقی‌ها برای حضور در معاملات بازار سهام کماکان مردد بوده و نیاز به مشاهده پارامترهای روشن‌تری از بهبود شرایط بازار در هفته‌ها و ماه‌های آینده دارند تا ترغیب به حضور جدی‌تر در مبادلات بازار شوند. طی هفته گذشته، در گروه بانکی نماد «وبصادر» به‌عنوان پرمعامله‌ترین سهم بازار با تغییر مالکیت 70 میلیون سهمی به نفع معامله‌گران حقوقی روبه‌رو شد که حدود 60 میلیون سهم از این میزان توسط صندوق سپهرصادر به‌عنوان بازارگردان نماد بانک صادرات خریداری شد. در این گروه، نماد بانک تجارت اما تغییر مالکیت 5/ 2 میلیون سهمی را به نفع سهامداران حقیقی تجربه کرد. شرکت کهن تجارت مهران روز چهارشنبه حجم زیادی از سهام «وتجارت» را در بازار به فروش رساند.
هفته قبل در گروه مواد و محصولات دارویی، شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین، قریب به 105 هزار سهم شرکت کارخانجات داروپخش را در بازار عرضه کرد و در مجموع در نماد «دارو» 61 هزار سهم از سوی معامله‌گران حقوقی به حقیقی تغییر مالکیت پیدا کرد. در این میان شرکت سرمایه گذاری اعتلاءالبرز هفته قبل در قالب خریدار سهام گروه دارویی سبحان در معاملات بازار حضور یافت و بالغ بر 40 هزار سهم این کارخانه را از بازار جمع‌آوری کرد. در نماد «دسبحا» حدود 114 هزار سهم به نفع معامله‌گران حقوقی تغییر مالکیت پیدا کرد. شرکت خدمات بندری پلی اکریل ماهشهر نیز هفته گذشته فروشنده 5/ 1 میلیون سهم پلی اکریل بود. نزدیک به 2 میلیون و 200 هزار سهم «شپلی» در این هفته از سوی معامله‌گران حقوقی به حقیقی تغییر مالکیت یافت. نماد شپلی بیشترین رشد قیمتی را نیز در مقیاس هفتگی نسبت به سایر نمادها تجربه کرد. در گروه شیمیایی، شرکت توسعه و مدیریت سرمایه صبا حدود 500 هزار سهم پتروشیمی پردیس را از بازار جمع کرد. در نماد «شپدیس» 952 هزار سهم از سوی حقیقی‌ها به سهامداران حقوقی تغییر مالکیت یافت. بیش از 90 درصد از خرید سهام این شرکت توسط حقوقی‌ها صورت گرفت. در گروه حمل‌ونقل نزدیک به 500 هزار سهم به نفع سهامداران حقیقی تغییر مالکیت یافت. در این گروه نماد حخزر اما، تغییر مالکیت 6 هزار سهمی را به نفع سهامداران حقوقی تجربه کرد. کشتیرانی جمهوری اسلامی این میزان سهم را روز چهارشنبه از بازار خریداری کرد.
هفته گذشته صندوق سرمایه گذاری گنجینه آرمان شهر خریدار 900 هزار سهم شرکت تولید برق عسلویه مپنا بود. در نماد «بمپنا» این میزان سهم از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی تغییر مالکیت پیدا کرد. بررسی معاملات این نماد نشان می‌دهد شنبه و یکشنبه معامله‌گران حقوقی مالکیت 70 درصدی را در سمت خرید «بمپنا» در اختیار داشتند و از روز دوشنبه تا چهارشنبه این مشارکت به بیش از 90 درصد رسید. در گروه سیمانی، شرکت سرمایه گذاری ملی ایران 78 هزار سهم سیمان تهران را از بازار جمع کرد. بررسی معاملات «ستران» نشان می‌دهد طی هفته گذشته بیش از 374 هزار سهم از طرف معامله‌گران حقیقی به حقوقی تغییر مالکیت یافت و سهامداران حقیقی 100 درصد از فروش سیمان تهران را در اختیار داشتند. در این گروه، نماد شرکت سیمان شاهرود اما تغییر مالکیت 5/ 1 میلیون سهمی را به نفع سهامداران حقیقی تجربه کرد. بررسی معاملات «سرود» نشان می‌دهد در طول هفته گذشته حقیقی‌ها تنها خریداران این سهام بوده‌اند و معامله‌گران حقوقی در قالب فروشنده سهام این شرکت ظاهر شده‌اند. در این میان شرکت گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید نیز به‌عنوان یک خریدار حقوقی، بالغ بر 10 هزار و 500 سهم سیمان هرمزگان را از بازار سهام خرید. بیش از 9 هزار و 600 سهم «سهرمز» در معاملات هفته گذشته بورس تهران از سوی معامله‌گران حقیقی به حقوقی تغییر مالکیت یافت.
در گروه رایانه، نماد شرکت خدمات انفورماتیک تغییر مالکیت 96 هزار سهمی را از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی تجربه کرد. شرکت ملی انفورماتیک روز چهارشنبه بیش از 200 هزار سهم «رانفور» را در بازار به فروش رساند. بررسی معاملات این نماد نشان می‌دهد در حالی که در این روز 99 درصد از فروش سهام رانفور در اختیار حقوقی‌ها بوده، اما در سمت خرید نیز این طیف از سهامداران مشارکت 91 درصدی داشته‌اند. در گروه فلزات اساسی شرکت فولاد مبارکه با تغییر مالکیت 7 میلیون و 400 هزار سهمی از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی روبه‌رو شد. صندوق بازنشستگی وظیفه و از کارافتادگی کارکنان بانک‌ها چهارشنبه 50 هزار سهم «فولاد» را در بازار فروخت. بررسی معاملات این نماد حکایت از مشارکت بیش از 60 درصدی سهامداران حقوقی در سمت خرید این نماد در هفته قبل دارد. در گروه قند و شکر نیز طی هفته قبل بیش از 125 هزار سهم به نفع سهامداران حقوقی تغییر مالکیت را تجربه کرد. در گروه ماشین‌آلات و تجهیزات نماد شرکت تراکتورسازی تغییر حدود یک میلیون سهمی را از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی تجربه کرد. بانک سینا 120 هزار سهم «تایرا» را در دو روز سه‌شنبه و چهارشنبه از بازار سهام جمع‌آوری کرد.

بنکر

۳ محدودیت اساسی پبش روی سرمایه گذاری در بورس

قدیمی‌بودن برخی قوانین و مقررات، ساختار ناکارآمد برخی حوزه‌ها مانند مباحث مالیاتی و حقوق تجارت از جمله محدودیت‌هایی که روی سرمایه‌گذاری داخلی اثرگذار است و باعث می‌شود که تمایل به سرمایه‌گذاری داخلی محدود شود .

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازارهای مالی (ایستانیوز)، یک فعال بازار سرمایه گفت: برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی باید محدودیت‌های موجود در قوانین و همچنین بازار سرمایه برطرف شده و ساختارها بهبود پیدا کند در غیر این صورت به بازار شوک وارد می‌شود.

 

علی سنگینیان در خصوص محدودیت‌های ورود سرمایه‌گذاران خارجی به بازار سرمایه گفت: اصطلاحی است که می‌گوید سرمایه جایی می‌رود که به آن خوشامد بگویند و جایی می‌ماند که با آن خوب رفتار کنند؛ بنابراین اگر می‌خواهیم در حوزه سرمایه‌گذاری خوب باشیم باید این دو اصل را رعایت کنیم.

 

وی با بیان این‌ که در سال‌های قبل از تحریم تجربه موفقی در جذب سرمایه‌گذاران خارجی نداشتیم و پول‌های زیادی در این حوزه جذب نکردیم، افزود: در حال حاضر در بحث خوشامدگویی به سرمایه‌گذاران خارجی علی‌رغم پتانسیل‌هایی که به آن اشاره می‌شود و ویژگی‌هایی همچون معادن و دسترسی به انرژی که می تواند مزیتی برای آنها ها باشد، محدودیت‌های زیادی وجود دارد.

 

وی اضافه کرد: این محدودیت‌ها شامل قدیمی‌بودن برخی قوانین و مقررات، ساختار ناکارآمد برخی حوزه‌ها مانند مباحث مالیاتی و حقوق تجارت است علاوه بر این‌که محدودیت‌هایی که روی سرمایه‌گذاری داخلی اثرگذار است و باعث می‌شود که تمایل به سرمایه‌گذاری داخلی محدود شود با همان شدت برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز وجود دارد. بنابراین اگر در داخل کشور شرایط مناسبی برای سرمایه‌گذاری نداریم طبیعتا نباید انتظار داشته باشیم که خارجی‌ها وارد شوند.

 

رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تاکید کرد: بنابراین اگر می‌خواهیم به سرمایه‌گذار خارجی خوشامد خوبی بگوییم باید علاوه بر پتانسیل‌ها و جذابیت‌هایی که به آنها نشان می‌دهیم، محدودیت‌های موجود در نرخ ارز، صدور روادید و مشوق‌های قانونی که در قانون سرمایه‌گذاری خارجی دیده شده و همچنین محدودیت‌های موجود در بازار سرمایه همچون عمر کافی نداشتن بازار و پیشرفته نبودن ساز و کار معاملات را تا حد ممکن برطرف کنیم تا وقتی این سرمایه‌گذاران خارجی وارد می شوند و می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند، درگیر محدودیت‌ها مشکلات و پیچیدگی‌های آن نشوند.

 

سنگینیان تصریح کرد: علاوه بر این‌ باید در حوزه نگهداری سرمایه‌گذاران خارجی توجه لازم صورت گیرد زیرا ما می‌خواهیم سرمایه‌گذاران خارجی را به صورت بلندمدت در کشور نگهداری کنیم پس باید سعی کنیم با ایجاد مشارکت و تعریف شریک‌های داخلی و ایجاد مشوق‌های لازم اقداماتی انجام دهیم تا آنها داخل کشور بمانند.

 

مدیر عامل تامین سرمایه امین اضافه کرد: زیرا قرار نیست که سرمایه‌گذاری به سمتی برود که فقط محصول بخریم و وارد ‌کننده باشیم بلکه قرار است دعوت کنیم تا سرمایه‌گذاران بلند‌مدت با مشارکت سرمایه‌گذاران داخلی بتوانند از توان داخل، نیروی کار و دانش متخصصان داخلی استفاده کنند و ما نیز از مدیریت تکنولوژی و بازار خارجی آنها استفاده کنیم و این باعث می‌شود هر دو طرف از این موضوع کسب سود کنند.

 

وی تصریح کرد: اگر سرمایه‌گذار خارجی وارد کشور شود بازار سرمایه بخش کوچکی از آن خواهد بود. بنابراین باید بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران خارجی را در بازار اولیه و پروژه‌ها جذب کنیم و و بخش دیگر آن وارد بازار سرمایه شود زیرا بازار سرمایه بازار بزرگ و توسعه ‌یافته‌ای نیست و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که حجم بزرگی از این منابع وارد بازار سرمایه شود.

 

عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ادامه داد: بازار سرمایه در سال‌های گذشته سعی کرده از نظر قواعد معاملاتی، ابزارهای در اختیار و مقررات نظارتی ساختارهای خود را بهبود بخشد و اصلاح کند، اما همچنان با استاندارد‌های جهانی فاصله دارد و نیاز است که در صورت آغاز پروسه جذب سرمایه‌گذاران خارجی همزمان با آن ساختارها را بهبود ببخشد تا بتواند از آنها استفاده بلندمدت کنند در غیر این صورت به بازار شوک وارد می‌شود و بازار را دچار نوسان کرده و کمکی به آن نمی کند.

 

به گزارش ایسنا ، وی تاکید کرد: زمانی که فضای سرمایه‌گذاری مناسب نباشد طبیعتا سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر از ما به این فضا توجه می‌کنند، لذا زمانی که محدودیت‌ها وجود دارد بیشتر مورد توجه خارجی‌ها قرار می‌گیرد. 

epsnews

اقبال «شپلی»

پتروتحلیل- در پایان معاملات امروز شاخص کل بورس با افت ۹۴ واحدی همراه شد و به رقم ۶۳ هزار و ۱۳ واحد رسید. همچنین در بازار فرابورس شاخص آیفکس با کاهش ۴ واحدی ۷۰۱ واحد شد.

به گزارش «پتروتحلیل»، با آغاز معاملات امروز سهام شرکت های پالایشی روند نزولی را در پیش گرفتند به طوری که “شپنا” با حجم معاملات نزدیک به ۶ میلیون سهم ۲٫۴ درصد افت کرد و ۲۶ واحد شاخص کل را کاهش داد.

شرکت پالایش نفت بندرعباس نیز با تاثیر منفی ۱۴ واحدی بر شاخص کل بازار امروز را پشت سرگذاشت. همچنین نمادهای فرابورسی شاوان و شتران که بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص فرابورس بر جای گذاشتند به ترتیب با افت ۳٫۶ درصد و ۲٫۴ درصد همراه شدند.

گفتنی است در دقایق پایانی بازار افزایش عرضه ها بر روی نماد “شاوان” موجب تشکیل صف فروش در این نماد شد. اما در بازار امروز با کمرنگ شدن حضور حقوقی ها در معاملات سهام گروه محصولات شیمیایی اکثر نمادهای این گروه با کاهش حجم و ارزش معاملات همراه شدند و تنها نماد “شپلی” که این روزها مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفته امروز نیز با معامله ۳۰ میلیون سهم بیشترین حجم و ارزش معاملات این گروه را به خود اختصاص داد.

پترو تحلیل

بازرگانی پتروشیمی بازیگر بورس کالا شد/ عقب‌نشینی از ادعای وجود رانت در بورس

بزرگترین تامین کننده مواد اولیه شرکت‌های پایین دستی پتروشیمی پس از فراز و فرود‌های بسیار بر سر ادامه حضور پتروشیمی‌ها در بورس کالا با برخورداری از کد معاملاتی حالا در کنار سایر عرضه کنندگان این بازار قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار بورس خبرگزاری فارس ، شرکت بازرگانی پتروشیمی که همواره طی دو دهه گذشته به عنوان بزرگترین تامین کننده مواد اولیه شرکت های پایین دستی پتروشیمی شناخته می شده است با انتشار اطلاعیه ای از امکان خرید محصولات پتروشیمی در بورس کالا از طریق این شرکت خبر داده است.

مطابق با این اطلاعیه که سه شنبه هفته گذشته منتشر شده آمده است که «عطف به هماهنگی بعمل آمده با سازمان صنعت ، معدن و تجارت ، امکان خرید محصولات در بورس کالا در سایت بهین یاب برای خریداران از طریق شرکت بازرگانی پتروشیمی فراهم گردیده است.»

این موضوع، خبری مهم برای بازار سرمایه و رکن مهمی از جمله بورس کالا است که در طول سه سال اخیر همواره آماج انتقاد ها و جوسازی ها برای متقاعد کردن دولت بر سر انصراف شرکت های پتروشیمی از عرضه محصولات در تالار نقره ای است. چرا که با وجود پافشاری وزارت صنعت،معدن و تجارت بر سر مخیر بودن پتروشیمی ها برای عرضه محصولات در بورس کالا و عدم توفیق برای همراه کردن همه بازیگران این بازار در به کرسی نشاندن خواسته خود اکنون جای گیری شرکت بازرگانی پتروشیمی به عنوان اصلی ترین و بزرگترین تامین کننده مواد اولیه شرکت های پایین دستی پتروشیمی در کنار سایر بازیگران بورس کالا مورد وثوق این وزارتخانه و دیگر فعالان صنعت بزرگ پتروشیمی قرار گرفته است.

 بازگشت بازیگر بزرگ بازار تامین کنندگان محصولات پتروشیمی در بورس کالا می تواند از این منظر حائز اهمیت باشد که انحصار فروش با تجمیع عرضه و تقاضا در تابلوی معاملات رینگ پتروشیمی بورس کالا از بین رفته و بهانه عدم تخصیص مناسب عرضه محصولات به متقاضیان در این بازار از بین خواهد رفت.

از سویی دیگر حضور بازرگانی پترورشیمی در کنار سایر عرضه کنندگان در بورس کالا موید این نکته نیز هست که وزیر صنعت ، معدن و تجارت اکنون با پذیرش کارکرد های بورس و اهمیت این بازار شفاف و تحت نظارت ؛ از چالش برسر لزوم خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا و ادعاهای مطرح شده در این زمینه دست کشیده است.

بورس کالا به عنوان بازاری متشکل و خود انتظام تنها مرجع مورد اعتماد و قابل رصد برای متولیان اقتصادی کشور بوده و از اینرو می تواند مسیری مطمئن برای هدایت صنایع و حتی تبیین دورنمای نقشه های توسعه ای کشور باشد.

متولیان کشور می بایست همواره این نکته را مدنظر داشته باشند که ایران به لحاظ برخورداری از مزیت نسبی و حتی مزیت مطلق در تولید برخی محصولات پتروشیمی می‌تواند دست کم در دنیا مرجع تعیین قیمت باشد. این مهم میسر نخواهد شد الا با برخورداری از بازار مالی متشکل و حرفه ای در کنار بازار نقدی . بورس کالا به عنوان رکن اصلی بازار مالی این فرصت را می تواند برای کشور فراهم کند که با ارایه ابزارهای نوین مالی مختلف ضمن گرایش پول های سرگردان و سرمایه گذاران پراکنده در بازارهای غیر متشکل که به اصطلاح از آنها با عنوان دلال،سفته باز و یا واسطه گر یاد می شود از مسیری متشکل و تحت نظارت در بازار مالی به نفع صنعت به جریان انداخته و بازاری مطمئن و متعادل را میان عرضه و تقاضا رقم بزند.

از سویی دیگر متولیان و تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی بویژه در صنایع پایین دستی این فرصت را خواهند داشت که با استفاده از بازارهای نوین مالی از قبیل اوراق سلف موازی ، گواهی سپرده کالایی ، اوراق اجاره ، انبارهای بین المللی تحویل کالا ، ابزارهای معاملاتی مشتقه و دیگر ابزارهای مالی رایج در دنیا ضمن تبیین راهبرد چرخه تولید خود دیگر با دغدغه هایی همچون مازاد انبارها و یا حتی فقدان دسترسی به مواد اولیه مواجه نباشند. به تبع این موضوع دولت نیز می تواند از بابت تعادل عرضه و تقاضا در بازار و شناسیایی درآمد های مالیاتی خود خیال آسوده تری داشته باشد.

با این اوصاف منفعت حاصل شده از بابت این موضوع به جامعه ایرانی باز خواهد گشت. جامعه ای که در صورت یکطرفه شدن عرضه و یا تقاضا می تواند با بحران های خود ساخته و یا حتی دوره ای مواجه شود.

به نظر می رسد بورس کالای ایران می تواند در راستای توسعه این بازار و افزایش شفافیت ها ضمن ارایه ابزارهای نوین مالی متعدد برای فعالان صنعت پتروشیمی با ورود بازگیران حرفه ای و متخصصی همچون بازرگانی پتروشیمی زمینه مناسب تری برای بکار گیری همه فعالان این صنعت فراهم کند.

ارایه خدماتی همچون عرضه گواهی سپرده کالایی بر روی موجودی انبارهای تضمیبن شده کالایی و دیگر ابزارهای نوین مالی  همزمان با باز شدن دروازه های بازار سرمایه بر روی بازارهای بین المللی مالی نیازمند بکارگیری ارکان قدرتمند تامین مالی از جمله  متعهد پذیره نویسی ،ضامن نقدشوندگی و یا بازارساز های حرفه ای است که علاوه بر توان مالی نیازمند توان تخصص در بازارهای کالایی و بین المللی است از همین رو حضور بازرگانی پتروشیمی می تواند فرصت بکار گیری از توان تخصصی بازیگران بزرگ دولتی در بازار سرمایه را فراهم سازد.

البته این دغدغه نیز وجود دارد که با تجمیع همه عرضه های کوچک از طریق کد معاملاتی شرکت  بازرگانی پتروشیمی به نوعی بورس با انحصار خرید مواجه شود و حتی کشف نرخ محصول با تردید مواجه شود اما باید این نکته را نیز مد نظر داشت که با این تجمیع می توان به حل دغدغه تقاضاهای خرد با کنار رفتن پدیده هایی همچون تسهیم به نسبت امیدوار بود.

گزارش از:رضا امامی

خبرگزاری فارس

۲ عامل مهم توسعه نیافتگی بورس انرژی در ایران

یک کارشناس انرژی گفت: عدم رشد و توسعه بورس انرژی در ایران ناشی از مخدوش شدن ۲ عامل باور و اعتماد در بسترهای فرهنگی کشور است.

رضا پدیدار در گفت‌وگو با خبرنگار بورس خبرگزاری فارس با بیان اینکه هنوز ادبیات بورس انرژی به عنوان یک رکن بازار سرمایه در ایران با مشکل فرهنگ سازی مواجه است، عنوان کرد: اگر رسانه ها پیش از ورود به چالش های مالی در بازارهای سرمایه و ایجاد بورس های جدید به فرهنگ سازی برای بروز و ظهور این بازارها می پرداختند، شکاف میان واقعیت های نظام اقتصادی و ایده آل ها ایجاد نمی شد.

وی افزود: به بیانی دیگر فاصله میان ایده آل گرایی و واقعیت گرایی باعث عدم خودنمایی بورس انرژی در اقتصاد ایران شده است.

رییس هیات مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت (استصنا) عنوان کرد: باید راه حلی برای خروج فعالان اقتصادی بخش دولتی و خصوصی  از انحصار طلبی پیدا کرد چرا که در اقتصاد سنتی ایران هنوز این تصور وجود دارد که با انحصاری شدن بازار می توان دوام و غنای بیشتری را به دست آورد و مسیر هموار تری را تا رسیدن به مقصد طی کرد، در حالی که چنین دیدگاهی فقط به عدم توسعه شفافیت در بازار منتهی می شود.

وی با اشاره به تجربه کشور های موفق در بسط و توسعه بازارهای مالی گفت: در کشورهای توسعه یافته بانک های اطلاعاتی به نحوی در اختیار عموم مردم قرار گرفته که هر شخصی در صورت تمایل می تواند دانش مورد نیاز خود را به طور یکجا کسب کند.

اقتصاد ایران با چالش فرهنگی در همه ابعاد اجتماعی و اقتصادی مواجه است و این باعث شده تا با مخدوش شدن بور و اعتماد در بسترهای فرهنگی انتظارها برای رشد بورس انرژی در اقتصاد ایران محقق نشود.

پدیدار با تاکیر بر لزوم بازبینی و تصحیح اسناد بالادستی و قوانین سرمایه گذاری ، عنوان کرد: در حالی که همسو با لزوم حاکمیت قانون ، هدفمند کردن و هدایت بخش خصوصی در تولید مورد اشاره قرار گرفته اما در آزادی اقتصادی از بین 185 کشور دنیا رتبه 173 برای ایران لحاظ شده است.

بر همین اساس اگر اراده‌ای برای توسعه سرمایه گذاری در کشور وجود دارد، باید پیش از آن اسناد راهبردی و بالا دستی کشور تصحیح شوند.

وی بر این باور است که عدم تبیین سیاست های راهبردی و ادبیات مشترک میان همه تصمیم گیران اقتصادی و حتی سیاسی باعث ایجاد چالش فرهنگی برای ایجاد و رونق بازارهای مالی از جمله بورس انرژی در اقتصاد ایران شده است.

این کارشناس اقتصاد انرژی از لزوم آگاهی بخشی فعالان اقتصادی از طریق اتاق های بازرگانی و انجمن های خصوصی به منظور افزایش سطح مطالبه گری از دولت سخن گفت و افزود: با فرهنگ سازی و ایجاد زمینه های باور و اعتماد ملی در اقتصاد می توان از طریق نهادها و تشکل های حکومتی و فراقوه ای نسبت به رفه اراد ها و مشکلات امید وار بود.

خبرگزاری فارس