به گزارش نفت ما،ایران در فضای بعد از تحریم یا دوران پساتحریم آغوش خود را به روی سرمایه‌گذار خارجی در هر حوزه‌ای گشوده و بازار سرمایه با سرعتی هر چه تمام‌تر و با روی باز پذیرای ورود سرمایه‌گذاران خارجی است.
خبرها گویای آن است که همزمان با تمایل شرکت‌های بزرگ اروپایی برای حضور در صنعت پتروشیمی ایران، ۲۵۰ شرکت اسپانیایی نیز آماده سرمایه‌گذاری در این بخش از صنعت ایران هستند. این درحالی است که صنعت پتروشیمی با وجود توانمندی‌های فنی و فناوری در کنار نیروی انسانی ماهر هنوز با مسئله نرخ خوراک دست و پنجه نرم می‌کند و در این زمینه هنوز به ثبات نرسیده است. در چنین شرایطی ساماندهی و تامین امنیت برای سرمایه‌گذاران خارجی، دلیل محکمی است برای اصلاح قوانین مربوط به تعیین نرخ خوراک پتروشیمی تا سرمایه‌گذار خارجی در کنار تولیدکننده داخلی با اطمینان بیشتری به همکاری ادامه دهد.
این در حالی است که به گفته معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی گفت‌وگوهای مستقیم و غیرمستقیم با هیات‌های خارجی برای حضور در بخش پتروشیمی ایران انجام شده و بیشتر شرکت‌های صاحبنام خارجی فعال در صنعت پتروشیمی برای حضور در ایران مشتاق هستند. آنطور که شانا گزارش داده است، عباس شعری‌مقدم با بیان اینکه هم‌اکنون شرکت‌ها و کشورهای مختلف دنیا به‌شدت به دنبال آغاز فعالیت دوباره در صنعت پتروشیمی ایران هستند، گفت: ایران برای صاحبان سرمایه می‌تواند مکانی مناسب برای سرمایه‌گذاری باشد و وجود منابع عظیم نفت و گاز در ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی نوعی تضمین تلقی می‌شود. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: وجود مناطق ویژه و آزاد در ایران یکی از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در کشورمان است، زیرا براساس قانون، سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند با تمهیداتی تا ۱۰۰درصد در این مناطق سرمایه‌گذاری کنند و تا ۱۰سال از پرداخت عوارض و مالیات معاف باشند. شعری‌مقدم گفت: ایران مزیت‌های منحصربه‌فردی در زمینه توسعه صنعت پتروشیمی دارد، زیرا انواع خوراک مایع و گاز مورد نیاز این صنایع را به حد فراوان دارد، از سوی دیگر کشورمان از نظر گاز و نفت به ترتیب با دارا بودن بیش از ۱۸ و ۹درصد از منابع جهان در مجموع از نظر منابع هیدروکربوری در دنیا مقام نخست را به خود اختصاص داده است.
بر اساس اخبار منتشر شده از سوی روابط عمومی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی چندی پیش نیز اظهار کرده بود: برنامه‌ریزی‌های بسیار خوبی برای تسهیل سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران با هدف ایجاد یک جهش بزرگ در این صنعت انجام شده، از این‌رو از سرمایه‌گذاران ایرانی و خارجی برای سرمایه‌گذاری دعوت می‌کنیم. شعری‌مقدم با تاکید بر اینکه با توجه به فضای مثبت سیاسی ایجاد شده، کشورهای صاحب فناوری آماده حضور دوباره در ایران هستند، گفته بود: هم‌اکنون آماده هرگونه حمایتی از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه‌ای پتروشیمی هستیم. وی با بیان اینکه صنعت پتروشیمی به‌دلیل دارابودن زیرساخت‌های مناسب می‌تواند در جلوگیری از خام‌فروشی و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی نقش‌آفرین باشد، افزوده بود: با همدلی و همکاری می‌توان جایگاه اصلی این صنعت را در اقتصاد ایران تقویت کرد. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفته بود: باید حدود ۷۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را در صنعت پتروشیمی محقق کنیم؛ صنعت پتروشیمی برای جذب این میزان منابع در ۱۰سال آینده احتیاج به سرمایه ۷میلیارد دلاری درسال دارد.
تلاش برای ایجاد ارزش‌افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی
اجرای سیاست‌های اصلی اقتصاد مقاومتی، ماموریتی است که پیش‌رو داریم و باعث می‌شود اقتصادمان تحریم‌ناپذیر شود. تلاش برای ایجاد ارزش‌افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی چه در حوزه پتروشیمی و چه در حوزه نفت وگاز، رفتن به سمت تولید فرآورده و محصول نهایی است. حسین امیری، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب، استفاده از توان فنی و مالی شرکت‌های داخلی در کنار سرمایه‌گذاری خارجی را ضروری دانست و در گفت‌وگو با صمت گفت: طبیعی است در شرایط فعلی که اقتصاد کشور چند سالی در شرایط تحریم قرار داشت، حالا با رفع تحریم‌ها و باز شدن درهای ایران به سوی سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی باید از توان فنی و مالی شرکت‌های خارجی استفاده کنیم تا در صنعت پتروشیمی علاوه‌بر ایجاد ارزش‌افزوده، فرصت‌هایی برای اشتغال هم ایجاد کنیم. امیری درباره مسئله تعیین نرخ خوراک تولیدکنندگان پتروشیمی معتقد است: تعیین نرخ خوراک در راستای رقابت‌پذیری شرکت‌ها است، این در حالی است که هنوز با اجرای اقتصاد آزاد در کشور فاصله داریم و بازار نمی‌تواند روند اصلی قیمت‌گذاری در شرایط عرضه و تقاضا را طی کند. این مشکل را در صنعت برق هم داریم. اگر بخش خصوصی چه داخلی یا خارجی بخواهد یک نیروگاه را اداره کرده و برق را صادر کند، قیمت مشخصی برای گاز مصرفی وجود ندارد و امروز به نوعی انرژی گاز به‌طور رایگان در اختیار این صنعت قرار می‌گیرد و فقط هزینه تبدیل گاز به برق پرداخته می‌شود.
به گفته امیری، این مشکل را باید در اقتصاد کشور حل کنیم که لازمه‌اش اجرای برنامه ساماندهی اقتصادی کشور است، این در حالی است که در سال‌های گذشته تنها مواردی خاص از برنامه ساماندهی اقتصاد کشور اجرایی شده و بقیه موارد مسکوت مانده‌اند که در صورت اجرای کامل این برنامه، می‌توان بسیاری از مشکلات بخش انرژی را رفع کرد. این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی افزود: از ۷ بند این برنامه فقط بند یارانه‌ای آن، آن هم به‌صورت ناقص اجرا شد.
صنعت پتروشیمی، نیازمند سرمایه‌گذاری جدید
دوران پساتحریم ظرفیت‌های جدیدی پیش روی ایران گذاشته است که استفاده و بهره‌برداری مناسب از آن یک روی دیگر سکه است. بخش پتروشیمی با مزیت‌های دسترسی به بازار خاورمیانه، یکی از این مزیت‌های سرمایه‌گذاری است که برای بالقوه کردن این توانمندی باید سیاستگذاری کرده و ملزوماتی را برای جذب سرمایه‌گذاری ایجاد کرد. فریبرز کریمایی، قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی معتقد است؛ سرمایه‌گذاری، مثل هواپیمایی است که ۲ بال دارد؛ یک بال آن کمیت و بال دیگر سودآوری است. ما به سرعت در دوران پساتحریم در حرکت هستیم، هر چند فضای کسب‌وکار رو به بهبود است اما هنوز فضای مناسبی ندارد.
به گفته وی، در چند سال آینده صنعت پتروشیمی نیازمند ۷۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است؛ ۳۴میلیارد دلار برای اجرای طرح‌های در دست اجرا و ۴۱میلیارد دلار برای اجرای طرح‌های آینده که با استراتژی‌های جدید محصولات، برنامه‌ریزی شده است. تامین این میزان از سرمایه به قدری نیست که سرمایه‌گذار داخلی بتواند به‌راحتی آن را تامین کند و ما نیازمند جذب سرمایه‌گذار خارجی هستیم. به نظر می‌رسد فضا از نظر ظرفیت، درحال فراهم شدن است. بسترهای مناسبی وجود دارد، پس، وقت آن است که آستین‌ها را بالا بزنیم. کریمایی در پاسخ به خبرنگار صمت مبنی بر مسئله تعیین نرخ خوراک پتروشیمی گفت: ما هنوز در ابتدایی‌ترین و کلیدی‌ترین عامل در بحث سرمایه‌گذاری، یعنی تعیین قیمت خوراک پتروشیمی به سر می‌بریم. در شأن کشوری مثل ایران نیست که هنوز نمی‌تواند به سرمایه‌گذار خارجی یک قیمت مشخص برای خوراک پتروشیمی اعلام کند و باید برای این مهم و تعیین قیمت مشخص و شفاف خوراک پتروشیمی در بورس اقدامات لازم انجام شود.
رییس هیات‌مدیره پتروشیمی کرمانشاه در پاسخ به اینکه چرا هنوز یک قیمت مشخص برای خوراک تعیین نشده است، گفت: فقط مقداری جسارت و خواستن لازم است؛ اگر دیدگاه‌ها متناسب با دیدگاه‌های اقتصاد بازار و کوچک شدن دولت به معنی اجرا و بزرگ شدن بخش خصوصی باشد، این مسئله قابل حل است. کریمایی با تاکید بر اینکه شرکت‌های پتروشیمی از فناوری پایینی برخوردار نیستند و در بسیاری از موارد شاید نیاز به به‌روز کردن نباشد، تصریح کرد: در دهه ۸۰ به طور قابل توجهی این بخش از صنعت به روز شده است؛ با تزریق سرمایه جدید و اعمال سرمایه‌گذاری جدید، استفاده کامل از ظرفیت‌های پتروشیمی که در سال‌های گذشته بی‌استفاده مانده است نیز محقق خواهد شد.
بهره‌برداری از توانمندی‌های این صنعت مستلزم حل مشکلات داخلی، کاهش قیمت بالای خوراک، ثبات در قوانین و مقررات است. او افزود: وجود ممنوعیت‌های مختلف از قبیل لغو صادرات هم مزید بر علت است. به گفته قائم‌مقام انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی، برای رها شدن از اقتصاد نفتی باید به سرعت به سمت اقتصادهای با ارزش‌افزوده بالا مثل صنایع پتروشیمی و صنایع پایین‌دست حرکت کنیم و رسیدن به این توانمندی، ملزوماتی دارد که باید آن را فراهم کنیم.
نفت ما
