شرکت‌های بورس ۱۵ میلیارد دلار به بانک‌‌ها بدهکارند

اقتصاد > بانک و بورس - اطلاعات آماری نشان می‌دهد حجم بدهی ۳۶۵ شرکت بورس به بانک‌ها در سال‌جاری به ۵۰ هزار میلیارد تومان معادل ۱۵ میلیارد دلار رسیده است.

به گزارش همشهری، یکی از انگیزه‌های اصلی ورود شرکت‌ها به بورس تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای پروژه‌ها و سایر هزینه هایشان است اما اطلاعات آماری نشان می‌دهد بورس از عهده وظایف‌اش برنیامده و شرکت‌های بورس به جای اینکه منابع مالی‌شان را از خود بورس تأمین کنند به سوی بانک‌ها یورش آورده‌اند.

رکود تورمی در اقتصاد ایران اوضاع شرکت‌ها را هر روز خراب‌تر می‌کند، از یک طرف سود شرکت‌ها مدام در حال کاهش است و از سوی دیگر میزان بدهی شرکت‌ها به بانک‌ها به‌دلیل مشکلات مالی‌شان روزبه‌روز در حال افزایش است.این اطلاعات نشان می‌دهد سود شرکت‌های بورس از مهر پارسال تا مهر امسال 13هزارو 500میلیارد تومان معادل 4میلیارد دلار کاهش یافته است و در مقابل مقدار بدهی شرکت‌های بورس به بانک‌ها به مرز 50هزار میلیارد تومان رسیده است.

این به‌معنای این است که از سود شرکت‌ها کاسته شده و بر میزان بدهی‌هایشان اضافه شده است.در این میان چند نکته از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست.

• دریافت وام برای گذران امور جاری

نکته حائز اهمیت این است که بخش زیادی از بدهی شرکت‌ها به بانک‌ها ناشی از دریافت وام‌های کوتاه‌مدت است و در عین حال مقدار بدهی شرکت‌ها به بانک‌ها در نیمه نخست از میزان بدهی آنها در 12ماهه سال گذشته تجاوز می‌کند.

مقدار بدهی شرکت‌های بورس در 12ماهه سال گذشته 48هزار میلیارد تومان بود اما امسال در6ماهه سال‌جاری ارزش کل این بدهی‌ها به مرز 50هزار میلیارد تومان معادل 15میلیارد دلار رسیده است.از مجموع کل بدهی شرکت‌های بورس به بانک‌ها 10هزار میلیارد تومان مربوط به وام‌های بلندمدت است و 40هزار میلیارد تومان مربوط به وام‌های کوتاه‌مدت است.

به لحاظ اقتصادی این ارقام به‌معنای این است بیشتر شرکت‌ها با کسری وجوه در گردش مواجهند و توانایی رفع امور جاری‌شان را ندارند بنابر این وام‌های شرکت‌های بورس بیشتر جنبه کوتاه‌مدت دارد. در علوم مدیریت مالی بخشی از وام‌های دریافتی کوتاه‌مدت شرکت‌ها ناشی از بحران‌های مالی است که آنها را از منابع مالی اولیه خالی کرده و منجر به ضعیف شدن بیش از حد شرکت‌ها شده است.

• این کل بدهی شرکت‌ها نیست

نکته دوم که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است این است که این مقدار کل بدهی شرکت‌ها نیست و فقط بدهی بانکی آنها را شامل می‌شود. آمار‌ها نشان می‌دهد بدهی 50هزار میلیارد تومانی شرکت‌ها به بانک‌ها فقط 25درصد از کل میزان بدهی آنها را شامل می‌شود. این یعنی اینکه حجم کل بدهی 365شرکت بورس در حال حاضر نزدیک به 100هزار میلیارد تومان معادل 30میلیارد دلار است. اطلاعات کاملی از نوع و کیفیت بقیه بدهی شرکت‌ها در دست نیست.

نکته قابل اتکای شرکت‌های بورس برای پرداخت این میزان بدهی، دارایی شرکت‌های بورس است. اما کارشناسان بر این باورند که با توجه به اینکه بخش زیادی از دارایی شرکت‌ها شامل دارایی‌هایی می‌شودکه به راحتی قابل نقد شدن نیست، درصورت افزایش رکود اقتصادی ممکن است منجر به عدم ‌بازپرداخت وام‌ها به شبکه بانکی شود و بحران جدیدتری را این بار در شبکه بانکی به‌وجود بیاورد. در حال حاضر نسبت بدهی بانکی شرکت‌های بورس به جمع کل دارایی‌هایشان 14.3درصد است. این به‌معنای این است که شرکت‌های بورس معادل این میزان از دارایی‌هایشان به بانک‌ها بدهکارند اما تضمینی وجود ندارد که دارایی شرکت‌های بورس که بخش مهمی از آن را املاک تشکیل می‌دهد در بازار رکود کنونی خریدار داشته باشد.

• بدهکار‌ترین صنایع کدامند؟

نکته بعدی در مورد بدهی شرکت‌های بورس به بانک‌ها این است که بخش زیادی از این بدهی مربوط به 3صنعت مهم بورس یعنی شرکت‌های تولید‌کننده محصولات فلزی، خودرو ساز‌ها و گروه شرکت‌های پتروشیمی است.گروه فلزات اساسی با 13هزارو300میلیارد تومان بدهی بیشترین مقدار بدهی را در میان شرکت‌های بورس دارد. این گروه که شامل شرکت‌های مهمی مانند فولاد آلیاژی ایران، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه اصفهان، ملی سرب و روی، ملی صنایع مس ایران، نورد آلومینیوم، نورد قطعات فولادی وکالسیمین می‌شود در مجموع 26درصد از مجموع کل وام‌های دریافتی به شبکه بانکی را به‌خود اختصاص داده است. از این مقدار 11هزارو300میلیارد تومان وام‌های کوتاه‌مدت و 2هزار میلیارد تومان وام‌های بلندمدت است.

پس از گروه فلزات اساسی شرکت‌های خودرو‌ساز و در راس آنها ایران خودرو و سایپا در مجموع 9500میلیارد تومان به بانک‌ها بدهکارند. نکته بسیار مهم اینکه این مقدار فقط 41درصد از مجموع کل بدهی‌های این گروه را شامل می‌شود و 59درصد از بدهی خودروسازها شامل بدهی‌های غیربانکی است که از جزئیات آن اطلاعاتی در دست نیست.

از مجموع این بدهی 1500میلیارد تومان در قالب وام‌های بلندمدت دریافت شده است و 8هزار میلیارد تومان هم در قالب وام‌های کوتاه‌مدت است این به‌معنای این است که شرکت‌های خودرو ساز به‌شدت با کسری وجوه درگردش مواجه‌اند. 18.7درصد از کل وام‌های دریافتی شرکت‌های بورس توسط خودرو سازها گرفته شده است. سومین گروه مقروض به شبکه بانکی نیز گروه محصولات شیمیایی است که شرکت‌های پتروشیمی مهمی چون، پتروشیمی شازند، پتروشیمی شیراز، پتروشیمی غدیر، پتروشیمی مارون و صنایع پتروشیمی کرمانشاه در آن حضور دارند.

اطلاعات آماری نشان می‌دهد مقدار بدهی این گروه در نیمه نخست سال به شبکه بانکی به 4200میلیارد تومان رسیده است. این مقدار بدهی فقط 12درصد از کل بدهی‌های شرکت‌‌های پتروشیمی را شامل می‌شود.

همشهری